Aritmi, kalpte görülen ritim bozukluklarının genel adıdır. Ritim bozuklukları kalp hastalığı olan kişilerde görülebileceği gibi, hiçbir yapısal veya doğumsal kalp hastalığı olmayan kişilerde de ortaya çıkabilen bir rahatsızlıktır. Ritim bozukluğu kalp atımlarının kişi tarafından rahatsızlık verecek şekilde hissedilmesi halidir. Bu his hızlı, yavaş, kuvvetli, düzensiz, tekleme şeklinde olabilir. Saniyelerle ifade edilen bir zaman diliminde olabileceği gibi saatlerce de sürebilir. Bazı ritim bozuklukları anlık tedavi gerektirmeyen şekilde olabileceği gibi bazıları da mutlaka hastane ortamında tedavi gerektirir. Bazı ritim bozuklukları tedavisi belirli bir dönem sonra sonlandırılırken, bazıları ise ömür boyu tedavi gerektirir.
Ritim bozukluklarının tanısı ve ayırımı esas olarak elektrokardiyografi (EKG) ile yapılabilir. EKG kaydı elektrokardiyografi cihazı ile yapılır ve kalbin elektrik aktivitesini gösteren bir tetkiktir. Ancak EKG anlık kalp ritmini gösterdiği için diğer zaman dilimlerindeki ritim bozukluklarını 24 saatlik Ritim holter takibi ile değerlendirmek gerekir.
Sık görülen ritim bozukluklarının başında ekstrasistol gelir. Hastalar bunu kalbimde tekleme hissediyorum şeklinde ifade edebilir. Bu durum kalbin normal ritmik atımının dışında ekstra bir atım şeklindedir. Hastaların bazısı ise bu ekstra atımı değil bundan sonraki çok kısa olan bir duraklamayı da hissedebilirler. Ekstrasistol bazen stres, heyecan, fazla kafein tüketimi, sigara içimi ile oluşabileceği gibi çok ciddi kalp hastalıklarının da belirtisi olabilir.
Bazen hastalar kalbinin yavaş atması şikayeti ile gelir. Normal kalp hızının 60/dk altında olmasıdır. Birçok sağlıklı, genç ve spor yapanlarda görülen bu durum bazı ilaçlarla da tetiklenebilir. Altta yatan kalp hastalığı yoksa ve hastada şikayet de oluşturmuyorsa tedavi gerektirmez.
Taşikardi ise (düzenli hızlı atma şeklinde) kalp hızının 100/dk üzerinde olmasıdır.
Fiziksel aktivite, stress, heyecan, fazla kafeinli içecek alma durumundaki artış normaldir. Ancak kalp hastalığı olanlarda bu tablo hasta açısından sıkıntı oluşturabilir. Tedavi edilmelidir. Sağlıklı bireylerde ise hastanın yaşam kalitesini etkilemesine bağlı olarak bazen ilaç tedavisi gerekebilir. Taşikardisi olanların özellikle anemi (kansızlık) ve hipertroidi (guatr hastalığı) açısından tetkik edilmesi gerekmektedir.
Bazı ritim bozuklukları ise kalbin saniyelerle ifade edilen şekilde durması tarzında olabilir. Saniyelerle ifade edilen bu tablo ise gerçekte hastaya pil takılması gibi ciddi bir tedaviyi gerektirir. Özellikle bazı ilaçların kullanımı, yapısal kalp hastalıkları, koroner arter hastalığı ve bazen de yaşa bağlı kalpte duraksama görülebilir. Özellikle ülkemizde Doğu Anadolu ve Karadeniz bölgesinde halk arasında deli bal olarak adlandırılan bal tüketimi de kalbi yavaşlatabilir.
Atrial fibrilasyon dediğimiz ritim bozukluğu kalbin düzensiz hızlı veya düzensiz yavaş atması şeklinde olabilir. Bu ritim bozukluğu ilaç tedavisi ile bazen düzelebildiği gibi bazen de elektro şok tedavisi gerektirir. Ancak bu ritim bozukluğunun asıl oluşturduğu istenmeyen tablo ise felç riskidir. Bu yüzden bu hastalara kuvvetli kan sulandırıcı ilaç verilerek düzenli aralıklarla takibe çağrılırlar.
Ritim Bozukluğu Oluşabilecek Hasta Grupları
- Koroner arter hastalığı olanlar (kalp krizi geçirsin veya geçirmesin)
- Kalp kapak hastalığı olanlar
- Kalp yetersizliği olanlar
- Doğumsal kalp hastaları (ameliyat olsun veya olmasın)
- Hipertansiyon hastaları
- Guatr hastalığı olanlar (özellikle hipertroidisi olanlar)
- İleri yaş
Ritim Bozukluklarında Tedavi
Bazı ritim bozukluklarına hiçbir tedavi gerekmeyebilir. Bazı ritim bozuklukları ise uzun veya kısa dönem ilaç tedavisi gerektirir. Diğer bazı ritim bozukluklarında ise kalıcı pace (pil) takılması gerekebilir. Düzenli ve hızlı atım şeklinde çarpıntı atakları olan hastalar (SVT atakları) elektrofizyoloji yöntemi ile tespit edilir ve ablasyon (halk arasında bazen yakma şeklinde ifade edilir) ile sonlandırılır.
Günümüzde kalp hastalıklarına bağlı ölüm ülkemizde ve dünyada ilk sıradadır. Hipertansiyon, Diabetes Mellitus (şeker hastalığı), hiperlipidemi (kolesterol yüksekliği), sigara tüketimi kalp hastalıkları için birer risk faktörüdür. Bu risklerin artması dolayısı ile kardi yovasküler hastalıklar artırmaktadır. Kardiyovasküler hastalıkların ölümle sonlanmasında ritim bozuklukları en önemli unsurdur. Bu yüzden her sağlıklı birey ve kalp hastası aslında kalp atışlarında farklı bir durum hissettiğinde mutlaka bir kardiyoloji uzmanına muayene olmalıdır. Çünkü kalbindeki bu farklı atım ciddi bir kalp hastalığının belirtisi olabilir.
